Sueton -Wortbedeutung

Das Forum für professionelle Latinisten und Studenten der Lateinischen Philologie

Moderatoren: Zythophilus, marcus03, Tiberis, ille ego qui, consus, e-latein: Team

Sueton -Wortbedeutung

Beitragvon Didymos » So 27. Jan 2008, 14:25

Saluete amici Latinitatis!

Ich bin auf folgenden Sueton-Satz gestoßen, aus Tiberius 45:

unde mora in Atellanico exhodio proximis ludis adsensu maximo excepta percrebruit, "hircum uetulum capreis naturam ligurire."

Daher der Aufschub? am Ende der Atellane, der bei den nächsten Spielen mit gewaltiger Zustimmung aufgenommen wurde und sich verbreitete ...

Ich weiß nicht was mora bedeuten soll und finde auch im Georges nichts.

Vielleicht weiß einer von Euch weiter?

Grüße,
Euer Didymos
Didymos
Consul
 
Beiträge: 266
Registriert: Do 27. Dez 2007, 12:23

Beitragvon romane » So 27. Jan 2008, 14:40

ich würde es mit SPRUCH / REDENSART übersetzen
Die Freiheit ist ein seltsames Wesen - wenn man es gefangen hat, ist es verschwunden

www.mbradtke.de
Benutzeravatar
romane
Pater patriae
 
Beiträge: 11669
Registriert: Fr 31. Mai 2002, 10:33
Wohnort: Niedersachsen

Beitragvon Didymos » So 27. Jan 2008, 15:01

Danke für Deine Antwort!

Das ist eine gute Bedeutung, die passen würde, aber leider finde ich sie im Georges nicht. Kann das Wort mora wirklich diesen Bedeutungswandel haben?

Grüße,
Euer Didymos
Didymos
Consul
 
Beiträge: 266
Registriert: Do 27. Dez 2007, 12:23

Suet. Tib. 45 (mora).

Beitragvon consus » Mo 28. Jan 2008, 20:49

Consus Didymo s.p.d.
Quod ad vocabulum morae (Suet. Tib. 45) attinet, Thesauro Linguae Latinae inspecto s.v. mora hoc repperi:
d u b. vel falso trad. ... SVET. Tib. 45...

Ad manum habeo Suetonii de vita Caesarum librorum editionem, quam recensuit Maximilianus Ihm (Stutgardiae 1954), cuius in apparatu critico pro vocabulo morae exhibetur
nota ... (uulg.)

Praeterea in quodam indice vocabulorum Suetonianorum - cuius titulum doleo elapsum esse memoria - illam vocem mora in casu dictam esse ablativo. Nonne mora est lectio quae vocatur difficilior?
Quaestio nondum adducta ad exitum!
Fac valeas.
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Beitragvon mellic » Di 29. Jan 2008, 02:10

Salve - nur Fußnote!

Teubner (1904, Roth) hat:
Unde
mora in Atellancio exhodio ...

Oudendorp (1751, Leyden/Lugdunum Batavorum, Luchtmans;
mit eingearbeitet: + Graevius, + Gronovius, + Duker [ineditae adnotat.]) hat:

4 Unde
nota in Atellanico exhodio ...

# mein Scanner packt es einfach nicht > Abschrift)
# Vereinbarung:
# >kursiver Text<
# <*griech. Text*>
# folgt Fußnote auf pg. 418/419 (Oudendorp)

4 >Unde nota in Atellanico exo-
dio.< ] MS Salmas. & ceteri fere
omnes, >unde mora in Atellanico
exodio.< quod erat non mutandum.
>Mora< est foemina fatua, aut quae
fatuae foeminae in illo exodio
partes agebat, sicut >morio<, qui viri
fatui personam sustinebant. Sic in
Claudio Cap. 38 <*Môr'ôn anástas-
sis*> in Ner. 33. >Nam & morari
eum inter homines desisse, producta
prima syllaba jocabatur.< Plaut.
Trinummis: >Is mores hominum &
moros & morosos facit.< Idem Mil.
Glor. II, 4 >Ego stulta & mora
multum, quae cum hoc insano fabu-
lem. Ibid. A. III, 1. >Morus es. Nam
in mala uxore atque inimica si quid
sumas, sumtus est.< Sed forte rectius
legeretur: >unde morae in Atellanico
exodio proximis ludis assensu maximo
exceptum percrebuit. GRAEV. >Mo-
ra< Ita MS S. vulgo >nota.< GRON.
>Mora< exaratur itidem in utroque
Pulm. Cod. nec non Turnebi MS.
& uno Torrentii, ac Scriv. item
Medic. sec. tert. Polit. Exc. Voss.
Ed. Ven. pr. & marg. Mediol. >in<
abest ab Exc. Voss, >exordio< Ed. Rom.
pr. Sed consule viros doctos ad
Liv. L. VII. C. 2. >excepto> Medic.
pr. a m. pr. Quo sensu vocem >mo-
ram< sumserit Gronovius, vellem
addidisset. Turneb. L. XIV. Advers.
C. 17. intelligit versum ab Histrio-
---- pg. 419 ---
nibus tractim pronunciatum, aut
etiam iteratum, & et hinc moram A-
tellanico exodio adlatam. At con-
tortam hanc explicationem, & in-
vita Minerva longe petitam, bene
rejecerunt viri docti. Pro >fatua<,
sive talis feminae partes agente,
ut capiatur, non permittit vocabu-
lum >excepta<, neque vocis ambigui-
tas, historico haud conveniens: ut
vere notavit Cl. Burmannus. Vul-
go exponunt, >reprehensionem<, igno-
miniam<, ut in glossa Perizon. Cod.
seu >infamiae notam.< Adi Comment.
ad Phaedr. L. I. F. 3, 11. Mal-
lem tunc exponere characterem,
signum & indicium, quo egregie
Tiberii mores, atque obscoenitas
exprimebantur & agnoscebantur: ut
C. 54 >Patefacta interiore animi
nota.< Phaedr. L. III, 24 >Fabella
talis hominum discernit notas<. ubi
vide. Nec tamen hic acquiescere
possum. Burmannus coniecit >nota
vox< ex Phaedr. L. V, 7,25 & Galb.
C. 13. >Atellanis notissimum canti-
cum exorsis.< Immo in Ed. Jun-
keri Lips. A. 1722. editur jam
>unde nota i. A. e. p. l. a. m.
excepta vox p.< An scripsit auctor?
>Unde mira in At. ex. vox prox.<
Istud enim >mora< in optimis Codd.
de nihilo non est. Cogitavi ali-
quando, depravatum in illam fu-
isse <*to*> >mox &c. excepta vox.< Sed
<*epéchô*>. Cl. Ernesti exponit >insi-
gnem dictionem<, seu <*rêsin*>, dubi-
tanter tamen. >Attell.< Edd. Graev.
Attelan. Ern. vitiose. Rescripsi
tandem cum Casaub. Pit. Burm.
>percrebuit<: ut est in Memm. Me-
dic. tert. Ed. Bonon. aliisque. V.
ad Jul, C. 79.

# Bem.: im Neugriech. soll es die Anrede 'more' geben,
# die man aber besser nicht verwendet
servus
mellic
Censor
 
Beiträge: 732
Registriert: Sa 4. Dez 2004, 14:44

Beitragvon Didymos » Di 29. Jan 2008, 11:03

Danke an Euch beide!

Praeterea in quodam indice vocabulorum Suetonianorum - cuius titulum doleo elapsum esse memoria - illam vocem mora in casu dictam esse ablativo.

Hmm sehe ich das richtig, daß dann praktisch das Zitat Subjekt wird? mora excepta percrebruit (illud ) hircum uetulum capreis naturam ligurire...

Grüße,
Euer Didymos
Didymos
Consul
 
Beiträge: 266
Registriert: Do 27. Dez 2007, 12:23

Beitragvon consus » Di 29. Jan 2008, 15:50

Salve, Didyme!
Cras in bibliotheca nostra indicem illum Suetonianum, quem perscrutatus illud mora in casu ablativo scriptum esse repperi, diligentius inspiciam. Utcumque se habet res, locus ille unde mora etc. non facilem habet explicatum.
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Beitragvon Didymos » Do 31. Jan 2008, 15:26

Ich bin gespannt ;)

Grüße,
Euer Didymos
Didymos
Consul
 
Beiträge: 266
Registriert: Do 27. Dez 2007, 12:23

Suet. Tib. 45.

Beitragvon consus » Fr 1. Feb 2008, 18:21

Consus Didymo ceterisque amicis pariter omnibus sal.
Nudius tertius iterum inspexi Indicem Verborum C. Suetoni Tranquilli (ed. Howard/Jackson, Hildeshemii 1963 [Cantabrigiae Americ. 1922]). S. v. mora legimus illam vocem mora, quae in vita Tib. 45 appareat, in casu ablativo esse dictam: „mora (ab.)“
Quid ergo? Nonne, si Howard et Jackson vere loquuntur, illud morā ... exceptā ablativum qui vocatur absolutum putari oportet? Tamen quaerendum videtur, quid hoc loco vocabulo morae significetur. Equidem consilii me inopem esse fateor. Utcumque se habet res, hoc vos oro perpendatis:

unde
>>>morā
>>>>>>in Atellanico exhodio
>>>>>>proximis ludis
>>>>>>adsensu maximo
>>>exceptā
percrebruit,
"hircum vetulum capreis naturam ligurire."

Daher
verbreitete sich allgemein
>>>nachdem ein Verzug / eine Pause (?)
>>>>>>im atellanischen Nachspiel
>>>>>>bei den nächsten Spielen
>>>mit größter Zustimmung
>>>aufgenommenen worden war,
„der alte Bock lecke den Ziegen das Geburtsorgan“.

Pro voce morae proponuntur nota in P 2 (P = cod. Par. 5801, saec. XII) corr. ant. et in T (cod. Berol. fol. 337, saec. XIV), praeterea mox vel vox a Ricardo Bentleio (1662-1742).

Equidem lectionem illam mora, ut quae non modo sit difficilior, sed etiam in pluribus codicibus, eisque optimis, reperiatur, retinendam esse arbitror. Vobis quid videtur?
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Beitragvon Didymos » Sa 2. Feb 2008, 11:27

Danke für die gewinnbringende Recherche!

Hmmm das ist echt schwierig...

Eines verstehe ich nicht: Wenn Bentleius mox glaubt, was ist dann das Bezugswort zu excepta?

Grüße,
Euer Didymos
Didymos
Consul
 
Beiträge: 266
Registriert: Do 27. Dez 2007, 12:23

De voce morae.

Beitragvon consus » Sa 2. Feb 2008, 17:45

Salvete, amici.
Redire me oportet ad Suet. Tib. 45. Voce morae nonne hoc loco brevissimum videtur significari embolium*, quod in Atellanicum illud exodium, cum aliud ageretur, animi causa quasi in transitu insertum est? Quo interposito embolio facetissimo spectaculum ipsum parvam habuit moram, quae quidem a spectatoribus adsensu maximo excepta est. Vobis quid videtur, amici?
~~~
Equidem, quod ad Bentleium pertinet, prorsus nescio, qua ratione verba mox et vox ab eo proposita sint.

---------------
*Theodisce: Einschiebsel > (Wort-)Einlage (cf. Tanzeinlage).
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Beitragvon Didymos » So 3. Feb 2008, 14:30

Guter Vorschlag danke! ;)

Andere Frage:

In welchem Versmaß waren die Atellanica exhodia geschrieben? Ich habe versucht diesen Vers zu analysieren und komme darauf:
hircum uetulum capreis naturam ligurire
- - u u - - u - - - - u - - x
Kann das aber nicht bestimmen :?

Grüße,
Euer Didymos
Didymos
Consul
 
Beiträge: 266
Registriert: Do 27. Dez 2007, 12:23

Beitragvon consus » So 3. Feb 2008, 14:34

Salve, Didyme.
Versmaß: verm. jambischer Septenar.
Aber Vorsicht: Sueton präsentiert die Worte in oratio obliqua; kein wörtliches Zitat!
Vielleicht schafft es aber einer der Poeten unter uns, aus dem von Sueton gebotenen Wortmaterial einen jambischen Septenar zu zaubern! :grins:
Benutzeravatar
consus
Pater patriae
 
Beiträge: 14234
Registriert: Do 27. Jul 2006, 18:56
Wohnort: municipium cisrhenanum prope Geldubam situm

Re: Sueton -Wortbedeutung

Beitragvon ille ego qui » Mi 11. Dez 2013, 23:10

modo in vita tiberii paulum progressus rursus desperabam et quidem de "mora".
gugulando autem huc sum reductus. quanta hac in foro doctrinae moles, quanta utilitas!

ich muss aber sagen, dass ich mit mora hier kaum etwas anfangen kann. was soll eine Pause von den atellanen mit dem bekanntwerden der sentenz zu schaffen haben?
was waren deine bedenken bzgl. vox, mi Conse? Als "Ausspruch" käme ich damit zurecht. evtl wäre dann aber etwas schwer zu erklären, wie es zum "mora"-fehler gekommen wäre ...?

valete :)
Ille ego, qui quondam gracili modulatus avena
carmen et egressus silvis vicina coegi,
ut quamvis avido parerent arva colono,
gratum opus agricolis, at nunc horrentia Martis
arma virumque cano ...
ille ego qui
Augustus
 
Beiträge: 6961
Registriert: Sa 3. Jan 2009, 23:01

Re: Sueton -Wortbedeutung

Beitragvon krambambuli » Fr 28. Feb 2014, 18:46

mora excepta = sine mora

(wörl.: ohne Aufschub)
sofort, unverzüglich, wie ein Lauffeuer



na ist doch klar, dass sich das schnell verbreitet, wenn der Kaiser es ( nicht nur mit kleinen Jungs
sondern auch) mit Tieren treibt :lol:

.. wobei das eher ein Wortspiel mit Capri ist, wo er lebte, (capreis.. den Ziegen, Capreis... in Capri)
mit der Bezeichnung seiner Person durch eine Frau, der er nachgestellt hatte als "altem stinkenden Bock" :)


war ja wohl allgemein bekannt, dass er sich im warmen Wasser mit Lustknaben vergnügte, die ihn als seine "Fischlein" "anknabberten" :hammer:
krambambuli
Consul
 
Beiträge: 213
Registriert: Mi 19. Jan 2011, 15:18


Zurück zu Lateinische Philologie



Wer ist online?

Mitglieder in diesem Forum: 0 Mitglieder und 5 Gäste